Αστροφυσικοί εντόπισαν στη Μεσόγειο το πιο ενεργητικό νετρίνο που έχει φτάσει στη Γη. Τα σωματίδια που πιθανότατα προήλθαν από ένα μακρινό γαλαξία εντοπίστηκε από το KM3NeT, μια συλλογή από γυάλινες σφαίρες ανίχνευσης φωτός στον πυθμένα μιας θαλάσσιας περιοχής στη Σικελία.
Τα νετρίνα είναι μία κατηγορία σωματιδίων που αλληλεπιδρούν τόσο ασθενώς με την ύλη, ώστε να περνούν σχεδόν ανεπηρέαστα μέσα από οποιοδήποτε αντικείμενο. Έτσι, μολονότι ο πλανήτης μας βομβαρδίζεται συνεχώς από αμέτρητα νετρίνα, πολλά από τα οποία προέρχονται μάλιστα από τα πέρατα του Σύμπαντος, το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό διαπερνά αναλλοίωτο μέσα από τη Γη.
Το ανύπαρκτο ηλεκτρικό φορτίο και η σχεδόν μηδενική μάζα των νετρίνων σημαίνει ότι μόλις και μετά βίας αλληλεπιδρούν με άλλους τύπους ύλης δυσκολεύοντας τον εντοπισμό τους. Αν και σημαντικές ποσότητες νετρίνων παράχθηκαν με τη Μεγάλη Έκρηξη, νέα σωματίδια συνεχίζουν να εκπέμπονται από το εσωτερικό του Ήλιου αλλά και από βίαια κοσμικά φαινόμενα, όπως οι υπερκαινοφανείς αστέρες (σούπερνοβα) ή ακόμη και στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης. Η δυσκολία εντοπισμού των νετρίνων οδήγησε την επιστημονική κοινότητα να τα ονομάσει «σωματίδια φάντασμα».
«Έπρεπε να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι δεν είχε συμβεί κάτι περίεργο με τον εξοπλισμό» λέει ο Πασκάλ Κόιλ φυσικός νετρίνων στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille στη Γαλλία και εκπρόσωπος του KM3NeT.
Το KM3NeT αποτελείται από σειρές ευαίσθητων ανιχνευτών φωτός αγκυροβολημένοι στον πυθμένα της θάλασσας σε βάθος περίπου 3.500 μέτρων έξω από τις ακτές της Σικελίας, καθώς και σε μια δεύτερη μικρότερη διάταξη κοντά στην Τουλόν της Γαλλίας. Αυτοί οι αισθητήρες συλλέγουν το φως που εκπέμπεται από σωματίδια υψηλής ενέργειας, ηλεκτρικά φορτισμένα, όπως τα μιόνια. Τα μιόνια πέφτουν συνεχώς βροχή στην επιφάνεια της Γης, επειδή παράγονται όταν οι κοσμικές ακτίνες χτυπούν τα μόρια του αέρα. Αλλά περιστασιακά, ένα νετρίνο που συντρίβεται στην επιφάνεια του πλανήτη παράγει επίσης ένα μιόνιο.
Τον Φεβρουαρίου του 2023 ανιχνεύθηκε από το παρατηρητήριο της Σικελίας μιόνιο με ενέργεια 120 PeV, παράγοντας ασυνήθιστη ποσότητα φωτός. Η διαδρομή του σωματιδίου οριζόντια σε σχέση με την επιφάνεια της Γης και ταξίδευε προς τα ανατολικά, προς την Ελλάδα. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση Nature οι ερευνητές αναφέρουν ότι το μιόνιο αυτό ήταν προϊόν νετρίνο το οποίο είναι το πιο ενεργητικό που γνωρίζουμε.
