ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ
MACIEJ SZPUNAR
της 7ης Σεπτεμβρίου 2023
Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C‑701/21 P και C‑739/21 P
Μυτιληναίος AE – Όμιλος Επιχειρήσεων
κατά
Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού ΑΕ (ΔΕΗ),
Ευρωπαϊκής Επιτροπής (C‑701/21 P)
και
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
κατά
Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού ΑΕ (ΔΕΗ) (C‑739/21 Ρ)
«Αίτηση αναιρέσεως – Κρατικές ενισχύσεις – Έννοια του όρου “ενίσχυση” – Καταλογισμός του μέτρου στο κράτος – Πλεονέκτημα – Κριτήριο του ιδιώτη επιχειρηματία – Διαιτητική απόφαση καθορίζουσα μειωμένα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας – Καταλογισμός της διαιτητικής απόφασης στο κράτος – Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1589 – Άρθρο 4, παράγραφος 2 – Απόφαση κρίνουσα ότι το μέτρο δεν συνιστά ενίσχυση – Αμφιβολίες ή σοβαρές δυσχέρειες»
…….
……III. Το ιστορικό της διαφοράς, οι προσβαλλόμενες αποφάσεις και η διαδικασία ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου
12. Το ιστορικό της διαφοράς και η διαδικασία ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου εκτίθενται στις σκέψεις 1 έως 53 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης και μπορούν να συνοψιστούν ως εξής.
13. Η μεταλλουργική επιχείρηση Μυτιληναίος είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.
14. Η ΔΕΗ, συσταθείσα ως ανώνυμη εταιρία, είναι ο κύριος προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Κατά τον χρόνο των κρίσιμων εν προκειμένω πραγματικών περιστατικών, η ΔΕΗ ελεγχόταν κατά πλειοψηφία από το Ελληνικό Δημόσιο και τελούσε υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Ενδεικτικό των θεσμικών δεσμών μεταξύ της ΔΕΗ και των ελληνικών αρχών ήταν, ιδίως, το γεγονός ότι η πλειοψηφία των μελών του διοικητικού συμβουλίου της εταιρίας διοριζόταν από το Ελληνικό Δημόσιο.
15. Στις 4 Αυγούστου 2010, η Μυτιληναίος και η ΔΕΗ υπέγραψαν συμφωνία‑πλαίσιο σχετικά με το τιμολόγιο προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που επρόκειτο να εφαρμοστεί κατά την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2010 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013, καθώς και σχετικά με τους όρους φιλικής διευθέτησης διαφοράς με αντικείμενο οφειλή της Μυτιληναίος που είχε σωρευθεί από την 1η Ιουλίου 2008 έως τις 30 Ιουνίου 2010.
16. Αδυνατώντας να καταλήξουν σε συμφωνία επί του σχεδίου σύμβασης που είχε αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων κατ’ εφαρμογήν της συμφωνίας‑πλαισίου, η Μυτιληναίος και η ΔΕΗ συνήψαν, στις 16 Νοεμβρίου 2011, συνυποσχετικό διαιτησίας, υποβάλλοντας τη διαφορά τους στο διαιτητικό δικαστήριο της ΡΑΕ δυνάμει του άρθρου 37 του νόμου 4001/2011, για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις
17. Με απόφαση της 31ης Οκτωβρίου 2013 (στο εξής: διαιτητική απόφαση), το διαιτητικό αυτό δικαστήριο έταμε τη διαφορά. Με απόφαση της 18ης Φεβρουαρίου 2016, το εφετείο Αθηνών απέρριψε την ασκηθείσα από τη ΔΕΗ αγωγή ακύρωσης κατά της διαιτητικής αυτής απόφασης.
18. Στις 23 Δεκεμβρίου 2013, η ΔΕΗ υπέβαλε καταγγελία στην Επιτροπή, υποστηρίζοντας ότι το καθορισθέν με τη διαιτητική απόφαση τιμολόγιο προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας ήταν χαμηλότερο από το πραγματικό κόστος το οποίο επωμιζόταν και ότι η απόφαση αυτή συνιστούσε, ως εκ τούτου, παράνομη κρατική ενίσχυση.
19. Με έγγραφο της 12ης Ιουνίου 2014 (στο εξής: επίδικο έγγραφο), η Επιτροπή ενημέρωσε τη ΔΕΗ ότι η καταγγελία της είχε τεθεί στο αρχείο με την αιτιολογία, πρώτον, ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν ήταν σε θέση να ασκήσει αποφασιστική επιρροή στο περιεχόμενο της διαιτητικής απόφασης, η οποία δεν ήταν καταλογιστέα σε αυτό, και, δεύτερον, ότι η χρησιμοποιηθείσα από τη ΔΕΗ μέθοδος υπολογισμού του πραγματικού κόστους παρεξέκλινε από τη μεθοδολογία που είχε υιοθετήσει το διαιτητικό δικαστήριο κατ’ εφαρμογήν των παραμέτρων που ορίζονταν στο συνυποσχετικό διαιτησίας.
20. Με δικόγραφο που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 22 Αυγούστου 2014, η ΔΕΗ άσκησε προσφυγή που πρωτοκολλήθηκε υπό τον αριθμό T‑639/14, με αίτημα την ακύρωση του επίδικου εγγράφου. Με διάταξη της 24ης Οκτωβρίου 2014, το Γενικό Δικαστήριο έκανε δεκτή αίτηση αναστολής της διαδικασίας, προκειμένου να δοθεί στην Επιτροπή η δυνατότητα να επανεξετάσει τα ζητήματα που έθετε το δικόγραφο της προσφυγής.
21. Με απόφαση της 25ης Μαρτίου 2015 (στο εξής: πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση), η οποία εξεδόθη προς «αντικατάσταση» του επίδικου εγγράφου, η Επιτροπή επιβεβαίωσε την εκτίμησή της ως προς την απουσία κρατικής ενίσχυσης στην υπό κρίση υπόθεση, με την αιτιολογία ότι η απόφαση περί υποβολής της διαφοράς σε διαιτησία καθώς και οι όροι του συναφθέντος μεταξύ της ΔΕΗ και της Μυτιληναίος συνυποσχετικού διαιτησίας δεν παρεξέκλιναν από τις πρακτικές ενός συνετού επενδυτή της οικονομίας της αγοράς.
22. Με δικόγραφο που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 29 Ιουνίου 2015, η ΔΕΗ άσκησε προσφυγή που πρωτοκολλήθηκε υπό τον αριθμό T‑352/15, με αίτημα την ακύρωση της πρώτης προσβαλλόμενης απόφασης.
23. Με διάταξη της 9ης Φεβρουαρίου 2016 , το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι παρείλκε η έκδοση απόφασης επί της προσφυγής στην υπόθεση T‑639/14 με την αιτιολογία, ιδίως, ότι η πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση αντικατέστησε τυπικώς το επίδικο έγγραφο.
24. Με απόφαση της 31ης Μαΐου 2017 το Δικαστήριο αναίρεσε τη διάταξη του Γενικού Δικαστηρίου της 9ης Φεβρουαρίου 2016 και ανέπεμψε την υπόθεση ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή, εκδίδοντας την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση, δεν ανακάλεσε το επίδικο έγγραφο, αλλά απλώς το επιβεβαίωσε, με αποτέλεσμα η προσφυγή στην υπόθεση T‑639/14 να διατηρεί το αντικείμενό της.
25. Με απόφαση της 14ης Αυγούστου 2017 (στο εξής: δεύτερη προσβαλλόμενη απόφαση), η Επιτροπή ανακάλεσε και αντικατέστησε το επίδικο έγγραφο και την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση, επαναλαμβάνοντας ταυτοχρόνως τα συμπεράσματά της ως προς την απουσία κρατικής ενίσχυσης στην υπό κρίση υπόθεση. Η αιτιολογία της δεύτερης αυτής απόφασης ήταν ταυτόσημη με εκείνη της πρώτης προσβαλλόμενης απόφασης
26. Με δικόγραφο που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 3 Νοεμβρίου 2017, η ΔΕΗ άσκησε προσφυγή που πρωτοκολλήθηκε υπό τον αριθμό T‑740/17, με αίτημα την ακύρωση της δεύτερης προσβαλλόμενης απόφασης.
27. Με απόφαση του προέδρου του τρίτου πενταμελούς τμήματος του Γενικού Δικαστηρίου της 26ης Φεβρουαρίου 2020, οι υποθέσεις T‑639/14 RENV, T‑352/15 και T‑740/17 ενώθηκαν προς διευκόλυνση της προφορικής διαδικασίας και προς έκδοση κοινής απόφασης περατώνουσας τη δίκη, σύμφωνα με το άρθρο 68 του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου.
…..
Νέα απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ στις υποθέσεις Μυτιληναίος κατά ΔΕΗ και Επιτροπής
Συνεχίζεται
